ΠΑΝΤΑΒΡΕΧΕΙ

        Για μια επίσκεψη στο «Πανταβρέχει»

"Πανταβρέχει". Μνημείο της φύσης

[...]«Το κεφαλόβρυσο εξακολουθεί να βγαίνει  από το βράχο  να λούζει τα χορτάρια που είναι φυτρωμένα και σαν ψιλή βροχή από κάθε  χορταράκι να πέφτει σαν από τον ουρανό στο ποτάμι. Εκεί «πάντα βρέχει» για κείνον που περνάει ολοπόταμα κι ο λαός αυτή την τοποθεσία την έχει ονομάσει Πανταβρέχει».[...]

  (Περιγραφή του Γιάννη Α. Βράχα για το Πανταβρέχει στο βιβλίο του «Από τα Δολιανά και την Κοντίβα», Αθήνα 1980,σελ. 83).

Πως θα πάτε¹

Για να φτάσετε ως εκεί θα ακολουθήσετε μια διαδρομή που θα σας δώσει την ευκαιρία να απολαύσετε και άλλα αξιοθέατα.

Από το Καρπενήσι θα ακολουθήσετε το δρόμο για το Μεγάλο Χωριό. Λίγο πριν φτάσετε σ’ αυτό θα στρίψετε αριστερά και θα ακολουθήσετε το δρόμο για Στουρνάρα (Δολιανά), υπάρχει πινακίδα.Από δω αρχίζει η ανάβαση στο βουνό Καλλιακούδα (υψόμετρο 2100 μέτρα). Στα τρία χιλιόμετρα θα συναντήσετε το λιθόκτιστο εκκλησάκι «Παναγία της Καλλιακούδας». Ακριβώς δίπλα του θα δείτε το μνημείο των πεσόντων στη μάχη της Καλλιακούδας, τον Αύγουστο του 1823. Θα προχωρήσετε δεξιά για Στουρνάρα (Δολιανά) κι εδώ υπάρχει πινακίδα.

Η ανάβαση συνεχίζεται και μαζί οι ανεπανάληπτες εικόνες φυσικής ομορφιάς. Η κορυφή ίσως σας σταματήσει για αγνάντεμα. Η κάθοδος θα σας οδηγήσει στη Στουρνάρα (Δολιανά). Ένα από τα πιο απόμερα χωριά της περιοχής που διατηρεί όμως την παλιά του φυσιογνωμία. Οι μόνες παρεμβάσεις έχουν γίνει για τη συντήρηση και επισκευή των σπιτιών. Πρέπει όμως να το προσπεράσετε για να φτάσετε στο ποτάμι. Εδώ τέρμα το αυτοκίνητο. Με τα πόδια θα ακολουθήστε την πορεία του ποταμού προς τα δεξιά. Σε είκοσι λεπτά περπατώντας δίπλα στις όχθες του Κρικελλοπόταμου, που θα σας ξαφνιάσουν με τις σπάνιες εικόνες τους, θα φτάσετε στο Πανταβρέχει.Το αποκορύφωμα της φυσικής ομορφιάς του ποταμού.²¹Η πιο κοντινή διαδρομή (90 λεπτά). Υπάρχουν και οι διαδρομές : Καρπενήσι-Καστανιά- Πρόδρομος -Ρωσκά- Πανταβρέχει και Καρπενήσι- Κρίκελλο- Δομνίστα - Ρωσκά- Πανταβρέχει (150 λεπτά η καθεμιά ).

²Η επίσκεψη στο Πανταβρέχει γίνεται μόνο τους θερινούς μήνες, Ιούνιο ως Αύγουστο. Επειδή σε ορισμένα σημεία θα περάσετε μέσα στο νερό και θα βραχείτε να έχετε μαζί σας και δεύτερο ζευγάρι παπούτσια, βερμούδες και πετσέτα.

  

              H OΔIKH ΠPOΣBAΣH TOY ΠANTA BPEXEI.

                                                                                                                 ΓIΩPΓOY B. NTOYΦEKIA   

      Στο τεύχος 110 του περιοδικού 《Χωριάτικοι Αντίλαλοι》και στη σελίδα 23, έτος 2005,στο άρθρο μου με τίτλο,《Τουρισμός ναι. Η  υποδομή όμως;》 μεταξύ άλλων ανέφερα και τα εξής : [...] Επομένως είναι έργο προτεραιότητας για το νομό η διευκόλυνση της πρόσβασης του Πάνταβρέχει. Και μέσω Μεγάλου Χωριού - Στουρνάρας (Δολιανών) και μέσω Δομνίστας-Σκοπιάς-Καστανούλας-Ρωσκάς και μέσω Προυσού-Προδρόμου-Ρωσκάς. Γιατί με την προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών, ο νομός θα ωφεληθεί πολύ περισσότερο οικονομικά. Καθόλου τυχαία άλλωστε στο κείμενο συμπερασμάτων του 2ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Ευρυτάνων, που πραγματοποιήθηκε στο Καρπενήσι στις 15 και 16 Ιουλίου του 2005,ανέφερεται (9ο συμπέρασμα), στην αξιοποίηση των φαραγγιών - ανάμεσα σε αυτά και στο Πάνταβρέχει - που εισρέουν στη λίμνη των Κρεμαστών.[...] 

       Στο χρονικό διάστημα των δέκα έξι ετών όμως που μεσολάβησε, από το έτος 2005 μέχρι σήμερα,  δρομολογήθηκε η ασφαλτόστρωση του δρόμου Δομνίστας -Σκοπιάς-Ρωσκάς, ένα μικρό τμήμα μένει για να αποπερατωθεί. Επίσης δρομολογήθηκε και η ασφαλτόστρωσή του δρόμου από Καστανιά-Πρόδρομος-Ρωσκά, κι εδώ ένα μικρό τμήμα απομένει για να αποπερατωθεί.

    Ο δρόμος όμως που απόμεινε χωρίς να δρομολογηθεί η ασφαλτόστρωσή του είναι από Μεγάλο Χωριό - Στουρνάρα (Δολιανά). Γι'   αυτό το λόγο από το έτος 2016 με αιτήματα τους : 1.Ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Μεγάλου Χωριού, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καλιακούδα και ο τότε μόνιμος κάτοικος της Στουρνάρας. 2. Οι υπεύθυνοι των εταιριών F-ZEIN ACTIVE & TREKKING HELLAS ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, που δραστηριοποιούνται στην ξενάγηση των επισκεπτών στο Πανταβρέχει, ζήτησαν όλοι τους την έναρξη της ασφαλτόστρωσης του δρόμου από Μεγάλο Χωριό μέχρι τη θέση Λακκώματα της Καλιακούδας.

         Πράγματι ξεκίνησαν οι εργασίες το έτος 2020 και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη. Πρέπει όμως να συνεχιστούν, με νέα χρηματοδότηση. Να σημειωθεί πως στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη της Ευρυτανίας,περιοχή του φαραγγιού 《Πανταβρέχει》 του νομού Ευρυτανίας, του Θεοφάνη Ζιάγκα, καθηγητή Α. Π. Θ., Επιστημονικά Υπεύθυνου της ομάδας σύνταξης της μελέτης, (Πρακτικά Ημερίδας 《Προοπτικές αξιοποίησης του Κρικελλοποτάμου και του φαραγγιού Πάντα βρέχει》, Έκδοση του Συλλόγου Ευρυτάνων  《Καλιακούδα》( Ρωσκά 4 Αυγούστου 2012, σελ. 32), προτείνεται η βελτίωση του δρόμου αυτού ως έργο προτεραιότητας. Εξάλλου είναι και κατά μία ώρα πιο κοντά σε σχέση με τις δύο προαναφερθείσες διαδρομές.

    Αν μη τι άλλο λοιπόν ας υλοποιηθούν όσα οι μελέτες των ειδικών προτείνουν. Η φύση έχει μεριμνήσει για το Πανταβρέχει και δεν υπάρχει όμοιό του. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια καθυστέρησης των έργων οδικής πρόσβασης. Ας το εκμεταλλευτούμε σωστά, με έργα προτεραιότητας, για την οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.

    Και η προστασία της φύσης είναι δεδομένη αφού υπάρχει ειδική Περιβαλλοντική μελέτη που συνοδεύει το συγκεκριμένο έργο.

           

Τουρισμός ναι . Η υποδομή όμως ;

Γιώργου Β.Ντουφεκιά

Η Ευρυτανία  ως κατεξοχήν χειμερινός τουριστικός προορισμός κατέχει σήμερα μια από τις πρώτες θέσεις πανελλαδικά. Κι αυτό γιατί ο επισκέπτης μπορεί να ικανοποιήσει πολλές  επιθυμίες του μέσα από διάφορες μορφές τουρισμού που του προσφέρονται.(Οικοτουρισμός, χειμερινός ,περιηγητικός, φυσιολατρικός, υγείας, περιηγητικός, εκπαιδευτικός, κ.τ.λ.).

 Το χιονοδρομικό κέντρο, υπαίθριες δραστηριότητες όπως καγιάκ και ράφτιγκ, γνωριμία ιστορικών χώρων (Κεφαλόβρυσο, Βίνιανη, Κορυσχάδες, Άγραφα),ιστορικών μονών(Προυσού, Τατάρνας),μνημείων της φύσης(Πανταβρέχει, Κλειδί),απόλαυση ντόπιων φαγητών και ποτών σε ταβέρνες και εστιατόρια(πίτες, κρέατα ντόπια, κρασί, τσίπουρο), είναι χαρακτηριστικά δείγματα αυτών που ο επισκέπτης μπορεί να δει και να απολαύσει.

Για να παραμείνει όμως τουριστικός προορισμός σε τέτοια θέση προτίμησης θα πρέπει να γίνουν αντίστοιχες βελτιώσεις και διορθώσεις, οι οποίες και θα τον ανεβάσουν ακόμη περισσότερο. Ως τέτοιες μπορεί να αναφέρει κάποιος τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών σε διαμονή και σε διατροφή(ποιότητα φαγητού και ποτών,τιμές προσιτές στους πολλούς).Ακόμη τη βελτίωση του υπάρχοντος οδικού δικτύου για να είναι εύκολα προσβάσιμοι ιστορικοί χώροι, όπως τα Άγραφα, και μνημεία της φύσης, όπως το Πανταβρέχει.

Ειδικά για το Πανταβρέχει η πρόσβαση οδικώς είναι αρκετά δύσκολη.Μόνο τζιπ και αγροτικά αυτοκίνητα μπορούν να φτάσουν εύκολα στην περιοχή.Η αυξανόμενη όμως κίνηση των επισκεπτών, επιβάλλει τη διευκόλυνση στην πρόσβαση.

Διατυπώνεται η άποψη, ότι θα αλλοιωθεί το φυσικό περιβάλλον και θα υπάρξει αρνητική τουριστική ανάπτυξη. Αυτό όμως μπορεί να διασφαλιστεί εκ των προτέρων. Η πρόσβαση στο χώρο του Πανταβρέχει μπορεί να γίνεται μέσω μονοπατιών που  σήμερα υπάρχουν και μπορούν να συντηρηθούν.Έτσι θα είναι προσβάσιμο και κατά τους χειμερινούς μήνες και το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον είναι δυνατόν να διαφυλαχθεί. Συνεπώς η διευκόλυνση στην οδική πρόσβαση δεν θα προεξοφλεί αρνητική τουριστική ανάπτυξη.

Με κατάλληλη διαφήμιση και προβολή και η περιοχή θα αναπτυχθεί οικονομικά, γιατί θα δημιουργηθούν αντίστοιχες υποδομές για διατροφή και διαμονή (ταβέρνες, δωμάτια ενοικιαζόμενα ), αλλά συνακόλουθα και ο νομός με την προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών. (Το ίδιο έγινε και με το μοναστήρι του Προυσού όταν διανοίχτηκε ο αυτοκινητόδρομος. Και ο αριθμός των επισκεπτών πολλαπλασιάστηκε και αντίστοιχη υποδομή δημιουργήθηκε για διατροφή και διαμονή).

Επομένως είναι έργο προτεραιότητας για το νομό η διευκόλυνση στην οδική πρόσβαση του Πανταβρέχει. Και μέσω Μεγάλου Χωριού – Στουρνάρας (Δολιανών), και μέσω Δομνίστας –Σκοπιάς- Καστανούλας- Ρωσκάς και μέσω Προυσού- Προδρόμου-Ρωσκάς.

Γιατί με την προσέλκυση περισσοτέρων επισκεπτών ο νομός θα ωφεληθεί πολύ περισσότερο οικονομικά. Καθόλου τυχαία άλλωστε στο κείμενο συμπερασμάτων του 2^ου  Παγκόσμιου Συνεδρίου Ευρυτάνων, που πραγματοποιήθηκε στο Καρπενήσι στις 15 και 16 Ιουλίου 2005, αναφέρεται (9^ο συμπέρασμα), στην αξιοποίηση των φαραγγιών – ανάμεσα σ΄αυτά και στο Πανταβρέχει- που εισρέουν στη Λίμνη των Κρεμαστών.
Πηγή: Περιοδικό  «Χωριάτικοι Αντίλαλοι», τεύχος 110, σελ. 23